Vijf vragen over vaccinatie

https://www.maurice.nl/2021/01/04/vijf-vragen-over-vaccinatie/

Leestijd: 6 minuten

Aanpassing 59 minuten geleden door adminNu ook in Nederland het moment nabij komt, dat er gevaccineerd gaat worden, zijn er een aantal vragen, die ik daarover of naar aanleiding ervan wil stellen. Op zoek naar antwoorden en/of om aandacht te vestigen op een goede aanpak.
Voor ik die vragen stel, wil ik -nogmaals- mijn opvatting over het vaccineren met u delen:

Ik vind dat iedereen voor zichzelf een afweging moet maken om zich al dan niet te laten vaccineren en met welk vaccin (indien die keuze er is). En dan gebaseerd op relevante informatie en/of op basis van uitspraken van autoriteiten, waar men waarde aan hecht. Ik vind dat welke keuze men ook maakt, we die dienen te respecteren. Je mag natuurlijk wel aangeven wat je hoopt wat anderen gaan doen, maar dat dient dan wel op een zindelijke manier te geschieden. Ik vind bij voorbeeld deze tweet van Charles Groenhuijsen tot de categorie  “onzindelijk” behoren.

Als je zo redeneert als Charles, dan zou je die vraag ook moeten stellen aan ouders die hun kinderen uit religieuze overwegingen niet hebben laten vaccineren tegen bij voorbeeld polio? Of zou je die vraag dan ook niet moeten stellen t.a.v. rokers, die longkanker krijgen. Hebben zij dan nog wel recht op een plek in een ziekenhuis? Of mensen die te dik zijn en daardoor medische problemen krijgen? Of als je voetballer bent en je breekt je been. Moet je dat dan ook volledig zelf betalen?

Nee, ik vind dat een behoorlijke misser van Charles en ook niet bijdragen tot het blijkbaar door Charles gewenste doel.

Ten aanzien van het vaccineren heb ik voor nu een vijftal vragen en mogelijke aandachtspunten voor de autoriteiten, het RIVM/OMT, de politiek, de media en burgers.

1. Wat gebeurt er met degenen die al positief zijn getest?

Het aantal vaccins dat beschikbaar komt, zal ervoor zorgen dat het blijkbaar tot ver in de zomer duurt voordat iedereen die dat wil, gevaccineerd zal zijn. Maar ik begrijp dat degenen die al wel positief in Nederland zijn getest (sinds maart zijn dat meer dan 700.000, 5% van de volwassen bevolking) normaal zullen worden gevaccineerd (als ze dat willen). Maar waarom worden degenen die al een positief test hebben gehad niet beschouwd als “is al gevaccineerd”? Die hebben toch ook al antistoffen gevormd? En mochten ze toch gevaccineerd willen worden, waarom worden die mensen dan niet achteraan de rij geplaatst? Als die dan aan de beurt komen ergens in de zomer, weten we wellicht al meer of het nog nodig is om dan toch gevaccineerd te worden als je al besmet geraakt bent.

2. Waarom vooralsnog niet beperken tot 1 vaccinatie?

Ik lees op verschillende plekken internationaal al de berekeningen ten aanzien van een mogelijke keuze om niet twee keer te vaccineren, maar vooralsnog één keer. Dat houdt in dat het duidelijk sneller zal gaan om kwetsbaren te gaan vaccineren (omdat dan de helft van de vaccins nodig zullen zijn). Weliswaar is de bescherming dat wat minder (hoeveel weet men nu nog niet goed). Mede omdat in Europa de kans groot is dat vanaf april door het weer de verspreiding van het virus (sterk) zal dalen, is het belangrijker om nu zoveel mogelijk mensen de kans te geven om zich nog in de winter te laten vaccineren. Door goed te volgen hoe het gaat met besmettingen onder één keer gevaccineerden t.o.v. twee keer gevaccineerden, is het effect hiervan vast te stellen en kan vastgesteld worden of het noodzakelijk is om het alsnog twee keer te doen. Ik heb berekeningen gezien waarbij het netto-effect van beginnen met één vaccinatie en zo sneller een groot deel van de bevolking te hebben gevaccineerd, groter is dan te beginnen met die twee vaccins per persoon.

3. Kan de placebo-groep zo lang mogelijk blijven bestaan?

Er is een belangrijke discussie ontstaan over het vaccineren van de placebo-testgroep van het Pfizer en Moderna vaccin in de VS. Vanuit de mensen die meegedaan hebben aan de test, is veel druk om te weten of ze al dan niet het placebo hebben gekregen. En als dat het geval is vinden ze dat ze alsnog snel het echte vaccin zouden moeten krijgen. Misschien is de wens begrijpelijk, maar voor het onderzoek is dat desastreus. Want als dat zou gebeuren dan is er geen enkel vervolg meer mogelijk van de vergelijking tussen een gevaccineerde groep en een placebo-groep. Van Marcel Levi had ik begrepen dat t.a.v. het Oxford vaccin de mensen die aan de test mee hebben gedaan, op het moment dat ze echt aan de beurt zijn voor vaccinatie, ze bij de organisatie kunnen checken of ze al dan niet het echte vaccin hebben gehad. En zo niet, dan worden ze alsnog gevaccineerd. Op die manier kun je de placebo-groep onderzoeksmatig zo lang mogelijk blijven volgen. Maar als je echter de publiciteit volgt over wat er nu met de placebo-groep gaat gebeuren bij Pfizer en Moderna, dan ben ik bang dat we binnen een paar weken geen vergelijkingsmateriaal meer hebben tussen een gevaccineerde en placebogroep. En dat zal het nog moeilijker maken om uiteindelijk te bepalen hoe goed of slecht de afzonderlijke vaccins en alle vaccins samen werken. Want inmiddels weten we wel -als we wereldwijd naar de cijfers kijken- hoe moeilijk het is om op basis van de ontwikkelingen van het aantal positief getesten vast te stellen welke factoren bijdragen tot daling van dat aantal.

4. Hoe krijgen we goede data over het effect van de vaccinatie?

Vanaf 2009 (Mexicaanse Griep) heb ik via Peil.nl vragen gesteld over het vaccineren tegen griep en of men al dan niet griep had gekregen. Zowel bij de Mexicaanse griep als bij de andere griepgolven zag ik eigenlijk geen verschillen. In 2018 maakte ik daar dit rapportje over.

Maar nu zijn dat peilingen, waarbij ondervraagden al dan niet zelf beoordelen of ze griep hebben gehad. Dat is een beduidend minder goede bron van onderzoek, dan die vanuit huisartsen, ziekenhuizen e.d. Plus dat er vaak werd gesteld door virologen (Ab Osterhaus bij voorbeeld), dat als je gevaccineerd was, de kans dat je dan erg ziek zou worden kleiner zou zijn. Ik hoopte toen onderzoeken te vinden, waar men statistisch onderzoek had gedaan onder degenen die griep gekregen hadden (bij de huisarts vastgesteld of in het ziekenhuis). Waarbij dan vastgelegd werd of de betrokkenen al dan niet een vaccinatie hadden gekregen. Tijdens en na griepepidemies  lijkt me dat relevante informatie. Nu heeft een dergelijk onderzoek ook nog wel haken en ogen (misschien laten kwetsbare ouderen zich eerder vaccineren dan niet-kwetsbare ouderen bijvoorbeeld en geeft dat een verschil in uitkomst). Maar wat me opviel was dat ik een dergelijk bevolkingsonderzoek over griepvaccinaties niet kon vinden. (Het kan aan mij liggen, dus ik houd me sterk aanbevolen als men die grootschalige studies ergens in de wereld wel heeft gevonden).

Ik wil griepvaccinaties niet vergelijken met de vaccinatie tegen Covid-19, Ik weet dat er per jaar bepaald moet worden welke variant er waarschijnlijk zal komen en het vaccin dat aangemaakt is, kan dan niet passen bij de griepvariant die er echt komt. Maar welke les van toen me wel heeft geleerd is dat het vanaf nu heel belangrijk wordt dat in de komende maanden op een onafhankelijke manier  geregistreerd wordt of personen, die een positieve testuitslag krijgen of in het ziekenhuis terecht komen, al dan niet gevaccineerd waren, wanneer dat was  en met welk vaccin. Aangezien de ervaring tot nu toe met het verzamelen van data rondom Covid-19 in Nederland niet al te positief is, zou het heel verstandig zijn om dat nu wel professioneel en met externe deskundigen aan te pakken. En dan wel met een modern en goed werkend ICT-systeem. Anno 2021 moet dat niet echt ingewikkeld zijn.

Actuele en accurate data zijn in de komende maanden nog meer dan in het verleden van groot belang. Voor zowel de burgers bij hun besluitvormingsproces over het vaccineren als bij de overheid bij het afschalen van maatregelen.

5. Hoe luidt het contract over wie er verantwoordelijkheid is voor de schade door mogelijke bijwerkingen?

In 2009 kocht Nederland 24 miljoen vaccins tegen de Mexicaanse Griep. Pas jaren later, in het kader van processen over bijwerkingen, bleek, dat Nederland bij het kopen van de vaccins de aansprakelijkheid over bijwerkingen had overgenomen van de farmaceut. Maar dat contract was geheimgehouden. Nu kan ik me bijna niet voorstellen dat iets dergelijks nu ook niet is gebeurd. Overheden willen het vaccin graag. De producenten hebben alles heel snel moeten doen. Het lijkt me vrijwel zeker dat in de overeenkomsten ook dit keer iets dergelijks is afgesproken.

In dit artikel in oktober in het AD staat al wel dat er afspraken hierover zijn gemaakt op Europese schaal, maar hoe die echt luiden wordt niet bekendgemaakt. In de VS is volgens CNBC de situatie duidelijk. De productenten is immuniteit gegeven tegen vervolgschade en er zou een fonds zijn dat mogelijkerwijs uit gaat betalen. Maar die kans is erg klein, dat er dan ook daadwerkelijk betaald wordt.

Het zou aan geloofwaardigheid rondom het vaccin winnen als de overheid, die namens de burgers handelt, aangeeft wat voor afspraken ze daarover hebben gemaakt met de producenten. Als men daarbij, net zoals in 2009, de verantwoordelijkheid voor vervolgschade heeft overgenomen, dan heeft men dat klaarblijkelijk met onderbouwde argumenten gedaan. Burgers hebben recht om die te kennen. Het is uitermate paternalistisch om daarover geen details bekend te maken. Juist dat soort houding wekt onnodig wantrouwen in de hand.

Ten slotte

Zoals ik al bij het begin heb gezegd: ik vind dat burgers op basis van goede informatie, hun keuzes moeten kunnen maken. De vragen die ik hier stel, hebben juist dat doel om zowel op korte termijn als op lange termijn die informatie beschikbaar te krijgen. Juist omdat in de afgelopen 9 maanden men niet uitblonk in het verstrekken van goede en onafhankelijke informatie, moet dat nu wel goed gaan. Want anders ben ik bang dat ook wat dit onderwerp van de crisis betreft, we voortdurend achter de feiten aanhollen.

Wilt u ons – zodat u niet achter de feiten aan hoeft te lopen – steunen met een kleine financiële donatie?  Klik dan hier

The post Vijf vragen over vaccinatie appeared first on Maurice de Hond.